Λίλη Λαμπρέλλη: Κανένα παραμύθι στους «παραμυθάδες» πολιτικούς

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

Ένα ερωτικό παραμύθι που στο κουκούτσι του βρίσκεται μια ιστορία από την προφορική παράδοση των σούφι. Τρία τα πρόσωπα του παραμυθιού: από τη μια, δυο ονειροπόλοι. Ο ένας κουράστηκε και ξεπουλάει τα όνειρά του. Ο άλλος αντέχει και τ’ ακολουθεί. Από την άλλη, μια βασιλοπούλα που περιμένει -χρόνια περιμένει- ν’ ακούσει τη σωστή λέξη.Τι να ‘ναι τα όνειρα; Αξίζουν όλα να τα κρατάμε φυλαχτό; Άραγε αυτά που αξίζουν κι είναι γεμάτα φως μήπως είναι ένας δρόμος, ένας τρόπος ν’ ανταμώσουμε την κυρά της ψυχής μας που περιμένει;

Ένα παραμύθι για την ομορφιά της ζωής παρά την ασχήμια στο παζάρι του κόσμου. Πάνω απ’ όλα, μια αφήγηση για τη δύναμη εκείνων που έχουν τη χάρη να ονειρεύονται. «Αυτός που ξεπουλούσε όνειρα», εκδόσεις Πατάκη.

-Γράφονται ερωτικά παραμύθια στις μέρες μας;

Λ.Λ. Σίγουρα ναι. Τα ερωτικά παραμύθια είναι ό,τι πιο διαχρονικό και οικουμενικό γιατί μας αφορούν όλους -ανεξάρτητα από ηλικία, καταγωγή, χαρίσματα ή ελλείμματα, τι γράμματα ξέρουμε ή δεν ξέρουμε. Μας αφορούν γιατί το να είμαστε ερωτευμένοι ίσως είναι ο μόνος τρόπος να γνωρίσουμε, μέσα από τη ματιά του άλλου, το μαγικό κομμάτι του εαυτού μας. Εκείνο το κομμάτι της ψυχής μας που ξέρει να ονειρεύεται, να «συν-χωρεί», δηλαδή να μοιράζεται τον ίδιο ψυχικό χώρο, να έχει απόλυτη γενναιοδωρία και την ικανότητα να ξαφνιάζεται από την ομορφιά.

-Μα οι καιροί δεν είναι για ονειροπόλους…

Λ.Λ. Πιστεύω πως οι δύσκολοι καιροί ταιριάζουν πολύ στους ονειροπόλους. Γιατί ένα αληθινό όνειρο που δεν έχει να κάνει με οποιαδήποτε κούφια φιλοδοξία (δηλαδή με επιθετική στάση απέναντι στη ζωή), αλλά με δοτικότητα χωρίς ίχνος υποτέλειας, αφοσίωση και δημιουργία (δηλαδή με αγαπητική στάση απέναντι στη ζωή), είναι αντίδοτο στην αυτολύπηση, σε κάθε ματαίωση, σε κάθε πικρία, σε κάθε ήττα.

-Να ήταν μόνο ένας αυτός που ξεπουλούσε τα όνειρα….

Λ.Λ. Είναι πολλοί αυτοί που ξεπουλάνε τα όνειρά τους, αυτοί που παραιτούνται, αυτοί που παραδίδονται στη μιζέρια της κάθε συγκυρίας, αλλά ακόμα πιο πολλοί εκείνοι που είναι ανήμποροι να ονειρευτούν και διαλέγουν όνειρα από το καλάθι της έκπτωσης αξιών. Δεν είναι τυχαίο που είναι τόσο ζηλευτοί οι «πλούσιοι και διάσημοι» πάσης φύσεως. Άραγε πόσοι απ’ αυτούς είναι ευτυχισμένοι;

-Πως καταφέρατε να περισώσετε σε 24 λιλιπούτειες σελίδες, λέξεις-φυλαχτά «για την ομορφιά της ζωής στο παζάρι του κόσμου»;

Λ.Λ. Ελπίζω να κατάφερα να βάλω (μη συνειδητά) σ’ αυτό το μικρό βιβλιαράκι κάποιες από τις αξίες των μαγικών παραμυθιών: αγάπη χωρίς όρους και όρια, αστείρευτη αντοχή επιβίωσης χωρίς ανώφελη  ανταγωνιστικότητα, ικανότητα αναγέννησης μέσα από την υπέρβαση της οδύνης -δηλαδή να μπορείς να «ξαναγεννιέσαι» και να «ξαναμεγαλώνεις» πάλι και πάλι, κάθε φορά που φθείρεσαι και συρρικνώνεσαι από τις απώλειες του βίου.

-Δύσκολο στις μέρες μας να αντέχεις και να ακολουθείς τα όνειρά σου….

Λ.Λ. Αν το όνειρο είναι να κατέχεις ντε και καλά περίοπτη θέση σε μια ιεραρχία, αυτό για τους πολλούς είναι δύσκολο να εκπληρωθεί χωρίς αγκωνιές και δαγκωνιές, ιδίως σε εποχές ισχνών αγελάδων. Αν το όνειρο είναι να προσφέρεις αντίδωρα απ’ το περίσσευμα του πάθους σου (βλέπε μεράκι, δηλαδή δώρο εξ ουρανού) αυτό είναι εύκολο να εκπληρωθεί.  Ένας μόνο να λάβει, φτάνει και περισσεύει.

-Τι σας κάνει να ονειρεύεστε;

Λ.Λ. Τα πάντα. Πρώτα πρώτα τα ίδια τα παραμύθια. Κι αυτό γιατί είναι πλασμένα από ονειρικό υλικό. Αυτάμε έμαθαν να πιστεύω πως στη ζωή συναντάμε καθημερινά «αγγέλους», με την έννοια του αγγελιοφόρου. Δηλαδή  φωτεινούς και σκοτεινούς ανθρώπους που με την καλοσύνη τους, τη γενναιοδωρία τους, τη γενναιότητά τους ή με την έπαρσή τους, την τσιγκουνιά  τους, τη θυματοποίησή τους μας δίνουν μηνύματα προς τα που να πάμε και ποιες παγίδες ν’ αποφεύγουμε. Άλλο παράδειγμα: με κάνει να ονειρεύομαι η πληροφορία της επιστήμης ότι το σύμπαν είναι πεπερασμένο. Μήπως λοιπόν εκεί έξω, πέρα απ’ τις εσχατιές του «δικού μας κόσμου», γίνονται πράματα και θάματα;…

-Μπορούν οι παραμυθάδες να αλλάξουν τον κόσμο;

Λ.Λ. Ο καθένας μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο, αρκεί να μπει στον κόπο να βάλει το λιθαράκι του για να σταθεί όρθιο το φράγμα που θα εμποδίσει το τσουνάμι του εγωκεντρισμού να σαρώσει την ανθρωπιά μας. Μπορεί λοιπόν ν’ αλλάξει τον κόσμο κι ένας παραμυθάς, δηλαδή κάποιος που λέει μια ιαματική ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ιστορία, με την ελπίδα ότι έστω και ένας απ’ αυτούς που τον ακούνε θα ωφεληθεί ψυχικά και θα τη μεταφέρει σε άλλους και αυτοί σε άλλους.  Στα παραμύθια δεν υπάρχει αθεράπευτη πληγή, λέει ο μεγάλος Λεβί Στρος. Αν τ’ αφουγκραστούμε και νιώσουμε ό,τι έχουν να μας πουν, αυτό έχει τη δύναμη να κάνει καλό και σε μας και στον κόσμο που ζούμε.

-Στους παραμυθάδες πολιτικούς μας ποιο παραμύθι θα αφιερώνατε;

Λ.Λ. Λυπάμαι αλλά κανένα. Ο «παραμυθάς» πολιτικός που κατέχει την τέχνη να χειραγωγεί με ψέματα, δηλαδή ο δημαγωγός πολιτικός, βρίσκεται στον αντίποδα του παραμυθά που αφηγείται λαϊκά παραμύθια. Ο αληθινός παραμυθάς είναι αναζητητής της αλήθειας. Πήρε τα μονοπάτια των παραμυθιών για να γίνει κάποιος που ΔΕΝ μπορεί να πει ψέματα. Όσο για τα ίδια τα παραμύθια, ας μη γελιόμαστε. Την αλήθεια λένε, μόνο που μέσα από τη φόρμουλα «ψέματα κι αλήθεια, έτσι είν’ τα παραμύθια» μας δίνουν την ευχέρεια να κρατήσουμε από όσα μας λένε μόνον ό,τι θέλουμε κι ό,τι αντέχουμε.

-Στη νέα γενιά που περιμένει έναν άλλο κόσμο τι θα λέγατε;

Λ.Λ. Πολύ απλά, θα τους έλεγα παραμύθια γιατί είναι ο πιο ασφαλής τρόπος να μάθουν να ονειρεύονται. Μονάχα αυτός που ονειρεύεται έναν καλύτερο κόσμο μπορεί να ανασκουμπωθεί για να χτιστεί αυτός ο καλύτερος κόσμος. Όποιος ακολουθεί το όνειρό του, θα αναζητήσει την αυτονομία, τη γνώση του εαυτού, τη χαρά να μοιράζεται, δηλαδή θα βρει την απάντηση στην ερώτηση της βασιλοπούλας: «ποιος είναι;», που στην ουσία είναι «ποιος στ’ αλήθεια είσαι;». Το «είμαι εσύ» σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει «είμαι υποτελής σε σένα» αλλά «ξέρω ποιος είμαι και επιλέγω να μοιραστώ μαζί σου το δρόμο της ζωής». Αν πιστεύεις κι εσύ πως «είσαι εγώ», άνοιξέ μου την πόρτα.