του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ
«Ξύπνα λουλούδι του δάσους
πουλί του λιβαδιού
που σεργιανάς στον ουρανό
που ‘χεις τα μάτια μικρού ελαφιού…»*
«Φλισκούνι, άγρια μέντα, κάπαρη και μυρωδιά από τσαγκό λάδι όπως στα ξωκλήσια. Μάρμαρα ματισμένα, μάρμαρα ανθισμένα μούσκλια, μάρμαρα ακροκέραμα. Μάρμαρα εξαίσια μέλη, δίδυμα αγόρια, κενταυρομαχία, αμαζονομαχία. Μάρμαρα γκρίζα, ροδαλά, ραβδωτά, χαραγμένα. Σοβαρός ο Βάκχος, λευκολεπτοδουλεμένος ο Απόλλων. Παρούσα η Αθηνά». Μιλάμε με τη ζωγράφο Φωτεινή Στεφανίδη για τρία πολύ σύντομα οδοιπορικά στους Δελφούς, όπως τα ορίζει η στιγμή και η καρδιά, καθόλου τεκμηριωμένα.
Το πρώτο;
Προχωρημένο φθινόπωρο. Από αυτό, το πρώτο, όλες οι μυρωδιές επιβεβαιώνονται στα άλλα δυο. Η μέντα και το φλισκούνι στεφανώνουν τη βάση της Θόλου. Η τσαγκή μυρωδιά από τις μαύρες ελιές τις πεσμένες στα ιερά χώματα που τις τσουρούφλιζε ο ήλιος όλο το καλοκαίρι. Κι είχε βρέξει, και «σαν ευωδιά μαραμένου φύλλου είναι η ανάσα σου»*.
Το δεύτερο;
Αρχή φθινοπωριάς. Τα τζιτζίκια γαντζωμένα ακόμη για τα καλά στις κουμαριές που οδηγούν στο Μουσείο. Σιγανά κι αργά τα βήματα, πολύ νωρίς το πρωί. Μέσα, ελευθερώνεται το βήμα. Τα πιο αέρινα γκρίζα στα μάρμαρα των ζωφόρων και των αετωμάτων. Η αυστηρή τετραχρωμία στις τοιχογραφίες. Στεκόμαστε σ’ αυτά, τα λιγότερο γνωστά. Ο Ηνίοχος, ο Αντίνοος και ο Απόλλων με την Κορωνίδα στη λευκή κύλικα, επιβάλλονται τόσο που σε κάνουν να πισωπατάς.
Το τρίτο;
Σεπτέμβρης. Ευωδιές ίδιες, ωστόσο πιο δυνατές από τις προηγούμενες φορές. Εικόνες ασύγκριτες. Τώρα το ματισμένο μάρμαρο των κιόνων της Θόλου μιλάει με τις ελιές και τον ουρανό, τώρα οι πεσμένοι καρποί της ελιάς ψηφιδογράφουν το ιερό της Αθηνάς, τώρα χρωματίζεται ρόδινο το θέατρο, τώρα η κοιλάδα έχει το λαμπρότερο μοβ με τις ελιές ασημένιες να ζωγραφίζουν τ’ ανείπωτα επάνω της, τώρα τ’ ανάγλυφα του κορμού της ελιάς και της ελληνικής τούγιας γίνονται πέτρα, τώρα οι Φαιδριάδες ματώνουν στο φως του μεσημεριού, τώρα τα κυπαρίσσια γράφουν μουσική στην πλαγιά -το ίδιο και οι τακτοποιημένες πέτρες που ποτέ δεν θα βρουν την αρχική τους θέση-, τώρα δεν ακούγονται οι τουρίστες, τώρα οι Δελφοί είναι μέσα μου.
*Αποσπάσματα από παραδοσιακό ινδιάνικο τραγούδι, απόδοση Χάρης Κατσιμίχας